Z tego artykułu dowiesz się:
- Z czego były produkowane meble w czasach PRL?
- Co było ikoną mebli z PRL?
- Skąd wzięła się nazwa fotela Zajączek?
- Fotel 300 - 123
- Jaki mebel stanowił nowatorską technologię?
- Jak wygląda fotel tulipan?
- Jaki mebel wpisał się w światowe trendy?
- Który mebel eksportowano do byłego ZSRR?
- Fotel przywołujący wspomnienia
- Krzesło do rozgrywek w brydża - jak wygląda?
- Najbardziej rozpoznawalny mebel okresu powojennego
- Krzesło z drutów
- Mebel, który brał udział w konkursie
- Komoda jamnik, czy patyczak?
- Stolik patyczak
- Stolik jamnik
- Funkcjonalny stolik pod radio
- Regał dopasowujący się do potrzeb właściciela
- Hit PRL - kredens kuchenny
Z czego były produkowane meble z PRL?
Meble najczęściej były produkowane z ciemnego drewna, a następnie pokryte warstwą błyszczącego lakieru, przez co zyskiwały oryginalny wygląd. Wykorzystywane były również sklejki, jednakże pod koniec lat 50 z racji trudnej sytuacji gospodarczej wykorzystywano odpady pofabryczne. Z odrobiną kreatywności i chęci powstawały piękne projekty jak np. fotel ze stalowych rurek i igielitu, który do dziś jest bezcennym obiektem pożądania.
Najpopularniejsze meble z PRL
Fotel Chierowskiego (366)
Zaczynając od mebla, który stał się ikoną mebli z PRL nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Model ten powstał w 1962 roku Dolnośląskiej Fabryki Mebli w Świebodzicach. Na skutek potrzeb zrodzonych z powojennych zmian był produkowany nieprzerwanie do lat 80 i do dziś nie traci na atrakcyjności.
Charakteryzuje się minimalistycznym i prostym wyglądem, oraz niewielkimi wymiarami: 71 cm wysokość, 62 cm szerokość, siedzisko fotela jest zawieszone nisko nad ziemią, na wysokości 42 cm, a jego głębokość wynosi jedynie 62 cm. Wygodę zapewniają pasy pod siedziskiem na których osadzono piankę by zminimalizować zużycie drewna. Kolejna cechą są rozchylone, a zarazem zwężane ku dole nogi, oraz trapezowe siedzisko.
Fotel Zajączek 300-177
Model podobny do 366 dlatego często przez pomyłkę przypisywany Chierowskiemu. Jego nazwa wzięła się od charakterystycznej formy nóg, połączonych z trójkątnym podłokietnikiem, który przypomina uszy zająca. Produkowany na początku lat 60 tych przez fabryki w Świebodzinie i Gościcinie.
Fotel 300 - 123
Zaprojektowany przez Mieczysława Puchałę w latach 60 dla Bystrzyckiej Fabryki Mebli. Wyprodukowany w dwóch wersjach, które różniły się wymiarami oraz wypustkami na tapicerce. Lekka i dynamiczna rama oraz gięte podłokietniki nadają fotelowi lekkości.
Fotel RM58
Mebel, który dzięki Romanowi Modzelewskiemu powstał w 1958 roku. Wykonany własnoręcznie z laminatu epoksydowego, który w tych czasach stanowił nowatorską technologię. Mebel ten stał się popularny dopiero po śmierci autora i w 2012 trafił do produkcji marki VZÓR, gdzie jest obecny w najważniejszych kolekcjach XX wieku.
Fotel tulipan
Jako, że na początku lat 70 Teresa Kruszewska eksperymentowała ze sklejką, to w 1973 roku udało się się zaprojektować także znany fotel, zwany tulipanem, który był tapicerowany czerwoną tkaniną. Otrzymał on nagrodę na Ogólnopolskim konkursie “Meble 73”, oraz stał się bazą do mebli wypoczynkowych.
Fotel R-360
Powstał w 1959 roku, zaprojektowany przez Janusza Różańskiego szybko stał się obiektem pożądania nie tylko w Polsce, ale także poza granicami świata, a także był eksportowany do krajów byłego ZSRR. Niestety jego produkcja została zawieszona z przyczyn ekonomicznych i dopiero dziś cieszy się ogromną popularnością na światowej scenie designu.
Krzesło muszelka
Jeden z najbardziej znanych znanych projektów Teresy Kruszewskiej. Zaprojektowany w latach 60-tych specjalnie na wystawę Spółdzielni Artystów Ład. Kobieta ta jako pierwsza dostrzegła plastyczne możliwości sklejki, gdzie od razu stworzyła fotel z siedziskiem wyplecionym ze sznurka idealnie nadający się do odpoczynku w ogrodzie. Kolejnym meblem była "muszelka", która szybko stała się popularna nie tylko w Polsce, ale także we Francji. Siedzisko uformowane było z jednego płata sklejki, a rozchylone nogi zwężały się ku dołowi. Jednak mimo licznych wystaw, mebel ten nie doczekał się masowej produkcji.
W latach 60. - 70. na nowo rozkochała w sobie wielbicieli designu, a wszystko za sprawą miękkiej tapicerki, jednak już wtedy towarzyszyły jej inne meble takie jak fotele, czy stoły z myślą o pełnym udekorowaniu jadalni.
Fotel Lisek (300-190)
nazwa zaczerpnięta od nazwiska projektanta Henryka Lisa. Mebel zyskał popularność w latach 60 - 80 tych tych. Jest nam bliski, ponieważ mogliśmy go niejednokrotnie spotkać odwiedzając swoich dziadków. Dziś natomiast często spotykany w kawiarniach, oraz loftowych wnętrzach. Minimalistyczna forma fotela i drewniane podłokietniki to cechy które są charakterystyczne dla tego rodzaju mebla.
Krzesło Aga
Zaprojektowane przez Józefa Chierowskiego w połowie lat 70. Proste i wygodne krzesło powstało podczas długich rozgrywek w brydża.
Krzesło grzybek (200 - 190)
zaraz obok fotela 366, to najbardziej rozpoznawalny projekt z okresu powojennego. Produkowane w latach 60 - 70 - zaprojektowane przez Rajmunda Teofila Hałasa. To zgrabne krzesło ze świetnie przemyślaną konstrukcją wygląda bardzo nowocześnie, jednak najczęściej spotykane we wnętrzach stylu retro.
Krzesło siatkowe
zaprojektowane i wykonane w 1968 przez Henryka Sztabę z zamysłem użytkowania na świeżym powietrzu. Z racji ograniczonych możliwości materiałowych powstało z drutu, z którego powstają koszyki do sklepów samoobsługowych. Krzesło stało się najbardziej rozpoznawalnym meblem i można było je spotkać w co drugiej kawiarni.
Krzesło skoczek (typ GFM-57 / typ 200-203)
Zaprojektowane przez Juliusza Kędziorka w 1865 roku - nagrodzone dyplomem na Targach krajowych w ramach konkursu “Dobre - Ładne - Poszukiwane”. Charakteryzuje się zaokrągloną linią oparcia, która daje wyobrażenie skoczni narciarskiej. Dziś najłatwiej znaleźć je w sklepach vintage.
Komoda jamnik czy patyczak?
Komoda jamnik to podłużny mebel na wysokich nóżkach, w dzisiejszych czasach służący jako szafka RTV pod telewizor, z kolei patyczak to mebel ze zwężanymi ku dole smukłymi nóżkami i niewielkim blatem, dziś służący jako toaletka w sypialni.
Stolik kawowy patyczak
Wysokie smukłe nóżki i kwadratowe bądź trójkątne blaty. Stolik ten został wyprodukowany w latach 60 tych przez Zjednoczenie Przemysłu Meblowego. Jego delikatny kształt pasuje do każdego wystroju wnętrza.
Stolik jamnik
To mebel uwielbiany nie tylko przez projektantów z lat 60 ale także rodziców, którzy muszą osłaniać kanty przed dzieckiem, ponieważ charakterystyczną cechą dla tego stolika są obłe kanty. Proste, cienkie nóżki i ażurowa półka sprawiają, że model ten jest bardzo pożądany w salonach naszych wnętrz.
Stolik pod radio (640)
dokładny okres produkcji stolika nie jest nam znany, jednak wiemy, że był on produkowany już w latach 50 tych przez Przedsiębiorstwo Obróbki Drzewa nr 7 w Koronowie. Charakteryzuje się owalnymi krawędziami, masywnymi nogami, dwoma szufladami i półką - co sprawia, że jest funkcjonalny, a jednocześnie nie zajmuje dużo przestrzeni.
Regały Rajmunda Teofila Hałas
W dorobku tego autora możemy jeszcze znaleźć dwa regały. Pierwszy to regał modułowy, który powstał w latach 60. Z racji iż był produkowany w krótkim okresie jest on rzadkim okazem, a jego cena jest wysoka. Cechuje się odważnym zestawieniem kolorów i doskonałymi proporcjami.
Drugi regał dzięki systemowi specjalnych klamer, które ułatwiają zmianę kształtu i wysokości, dostosowuje się do potrzeb właściciela. Powstał w 1959 roku, a za jego dzisiejszy powrót odpowiada marka Novy Model.
Kredens kuchenny
A na koniec totalny HIT wśród mebli z PRL'u, który do dziś podbija serca na całym świecie. Mebel ten znany już od początku XV wieku, gdzie służył jako skrzynia do przechowywania zastawy stołowej, oraz potraw. W pałacach natomiast kredens - nazywano pomieszczenie pomiędzy kuchnią, a jadalnią w której przechowywana była zastawa stołową, oraz gdzie kończono przygotowywać posiłki przed podaniem. Następnie mebel ten pojawił się ok.1500 roku we Włoszech pod nazwą crendenzone jako skrzynio-szafa, zdobiony dekoracją rzeźbiarską, gdzie w zależności od okazji wystawiano na nim bogate naczynia stołowe. W późniejszych czasach naśladowano go we Francji, gdzie powstały jego odmiany takie jak dressuar i bufet. Z kolei w Polsce zasłynął wśród Kolbuszowskich mebli jako duży i bogato wysadzany. W przeciwieństwie do Polski w Anglii mebel ten cechowały niewysoka i lekka konstrukcja przypominająca biurko. Wówczas w gospodarstwach przyjęto, że będzie on pełnił funkcję do przechowywania zastawy stołowej oraz produktów spożywczych nie wymagających specjalnych warunków. W XIX mebel ten upowszechnił się i zdobył drugą kondygnację na której stawiano naczynia.
Stary tradycyjny kredens składał się z dwóch kondygnacji i był zrobiony z drewna. Dolna kondygnację stanowiła skrzynia z szafkami, a górna była przeszkolona lub z otwartymi półkami.
Ciekawostką jest to, że w okresie renesansu zaczęły powstawać różne rodzaje. Jednym z nich był dressoir - uznawany za specjalny mebel, który Boże Ciało wystawiano przed dom, a ilość półek mebla świadczyła o pozycji społecznej domu. Dziś często możemy spotkać go w aranżacjach rustykalnych, prowansalskich, skandynawskich, a także shabby chic.
Podsumowanie
Powrót mebli z PRL to nie tylko wspomnienia z dzieciństwa dla wielu osób, ale także wprowadzenie do wnętrza niepowtarzalnego klimatu i charakteru. Oryginalne, stare przedmioty z duszą to elementy których nie da się podrobić, a w codziennej, nowoczesnej rzeczywistości przeżywają swoje drugie życie.
